Onderwijs aan nieuwkomers

Nieuw in Nederland. Ondergedompeld in de Nederlandse taal, vele uren per week. Dat overkomt de kinderen die nieuw zijn in Nederland. Taal is de sleutel tot schoolsucces. Taal is overal. Woorden zijn de dragers van betekenissen en nemen een cruciale positie in bij de kennisoverdracht in het onderwijs en zijn van groot belang binnen de sociale communicatie.

Dit bepaalt de identiteit van de Taalschool van OBS De Driepas in de gemeente Echt-Susteren. OBS De Driepas Taalschool verzorgt sinds 1995 in opdracht van de gemeente Echt-Susteren in eerste aanvang, onderwijs aan leerlingen die woonachtig zijn in het Asielzoekerscentrum Echt (AZC). Inmiddels verzorgt de Taalschool onderwijs aan een zeer diverse populatie. Een populatie en locatie met een geheel eigen kleur!

Doelgroep
Onze doelgroep bestaat voornamelijk uit:

Asielzoekers woonachtig in het AZC binnen de gemeente Echt-Susteren
Nieuwkomers uit de gehele regio
Gezinsherenigers uit de gehele regio

Kenmerkend voor de anderstalige kinderen die de Taalschool bezoeken is, dat zij specifiek Nederlands taalaanbod nodig hebben. Een gespecialiseerd onderwijsteam geeft het eerste taalbad vorm. Hiermee streven we ernaar dat kinderen in maximaal 2 jaar voldoende Nederlandse taal verworven hebben, om vervolgens te kunnen instromen in een reguliere school.
Dit onderwijs vindt plaats op de Taalschool op het AZC én er is een taalklas voor kleuters op de Hoofdlocatie van De Driepas gevestigd.

"Tell-me" voor en over kinderen in asielzoekerscentra
Op www.tell-me.nl vinden kinderen, ouders, professionals en geïnteresseerden informatie over alles wat van belang is in het leven van een kind in een asielzoekerscentrum. Het is de eerste website in Nederland die asielzoekerskinderen centraal stelt. In woord en beeld wordt niet alleen algemene informatie gegeven die voor hen belangrijk is, maar ook heel specifieke.
Zo is er voor elk AZC een antwoord te vinden op de vraag of er speciale activiteiten voor kinderen in de buurt zijn, waar het dichtstbijzijnde zwembad is en of er bijvoorbeeld een bus in de buurt is. Bovendien kunnen kinderen op de site over uiteenlopende onderwerpen vragen stellen aan deskundigen én kunnen ze met elkaar praten op een forumpagina.

Organisatie en onderwijs
Gezien de etnische achtergrond van de doelgroep wordt er veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van Nederlandse taal en taalvaardigheden.

De locatie is gehuisvest op het terrein van het COA (Centraal Opvang Asielzoekers). Nieuwkomers uit de regio worden vervoerd naar onze locatie. Een en ander is sterk afhankelijk van de mogelijkheden en regelgeving binnen de gemeenten waar de leerlingen ingeschreven staan. Meer informatie over de opvang van Asielzoekers kunt u vinden op de website van het COA.

Wanneer een leerling onderwijs wil volgen op onze school, voeren we eerst een intakegesprek. Hierin worden alle belangrijke en noodzakelijke onderwerpen besproken. De taal is vaak een aandachtspunt en vraagt om vertaling door eigen mensen, een vertaalapp of een tolk.

Hierna vindt een kennismakingsronde plaats met de leerkrachten op de locatie. Voor alle betrokkenen elke keer weer spannend. Na instroom binnen onze organisatie, nemen wij de instroomtoetsen af, vanaf groep 3, waarna we kunnen bepalen welk aanbod het meest geschikt en passend is voor onze nieuwe leerling.
Wij bieden passend onderwijs aan door het onderwijsaanbod op 3 niveaus te verzorgen voor alle vakonderdelen waarbij we groepsoverstijgend werken.
We werken met een duidelijk herkenbaar en gestructureerd bordmanagement, ingesteld door de gehele school. Dit is de kapstok voor onze leerlingen. Ook voorzien we maatwerk binnen de zelfstandige weektaken en de huiswerktaken.
De mogelijkheden van onze leerlingen proberen we zo volledig mogelijk te ontwikkelen binnen een sociaal en veilig schoolklimaat.
Binnen onze organisatie maken we veel gebruik van coöperatieve werkvormen. Hiermee bewerkstelligen wij interactiemogelijkheden om onderwijsontwikkeling naar een hoger niveau te begeleiden. Leerkrachtvaardigheden spelen hierbij een grote rol.

Wat zijn kenmerken voor een taalschool en het leren van Nederlands als tweede taal?

Door jarenlange ervaring en onderwijskundige ontwikkelingen en aanpassingen heeft het team zich ontwikkeld naar een hoog expertiseniveau van pedagogisch en didactisch handelen.
Met betrekking tot uitbreiding van onze taalexpertise zijn momenteel 3 leerkrachten in opleiding tot NT2-leerkracht.
NT2-leerders hebben meer tijd en aandacht nodig voor woordenschatontwikkeling. Hiervoor hebben wij binnen onze school een eigen concept ontwikkeld. 1001 woorden zijn in beeld gebracht om leerlingen vanuit actieve-passieve taalonderdelen naar de uitbreiding van woordenschatontwikkeling te begeleiden en woordbegrippen uit te breiden van de Nederlandse taal. Met dit concept is het ons gelukt om leerlingen snel deel te laten nemen aan de instructiemomenten binnen de eigen niveau groep.
Het eerste aanbod van woordenschatontwikkeling vindt plaats binnen de schakelklas. Elke 6 weken wordt bekeken welk aanbod het meest passend is voor onze leerlingen.
Binnen onze school hebben we alles "gelabeld" met woorden. Vaak weten leerlingen wel wat het is, maar kunnen zij het Nederlandse woord ervoor niet benoemen. Zo worden de Nederlandse woorden in een context aangeboden en ontdekt.
Woordenschat dient eerst gericht te zijn op receptieve vaardigheden, in de eerste fase (stille periode). Leerlingen moeten eerst wennen aan de gehele structuur, maar krijgen ondertussen wel belangrijke en nuttige informatie. Het actief produceren komt in een volgende fase.
Leerkrachten dienen de aandacht te richten op betekenis onderscheidende klanken en klankverschillen. Gezien de diversiteit van onze populatie ontstaan hierin veel verschillen en dienen we als leerkracht hiervan bewust te zijn en te blijven.
NT2-leerlingen moeten meer leerstof krijgen, ze moeten meer inhalen, ze hebben meer ondersteuning nodig in de vorm van opnemen, uitdiepen en herhalen. De school is vaak voor de NT2-leerlingen de enige plek waar ze de Nederlandse taal aangeboden krijgen. Er zijn grote verschillen in taalcontacten met NT2- en NT1-leerders.
Woordbegrip en woordbetekenis dienen daardoor meer en grote aandacht te krijgen
Aandacht voor taalonderdelen als morfologie, syntaxis, etc en taalvaardigheden zoals luisteren, spreken, lezen en schrijven.
Aandacht voor inhoud van de taal inbrengen, betekenis en functies van taaluitingen aandacht geven.

Dit zijn enkele kenmerkende onderdelen waaraan wij binnen onze organisatie aandacht geven om kwaliteit te kunnen garanderen. Naast de taalonderdelen nemen de leerlingen deel aan de overige vakonderdelen zoals rekenen, schrijven, spelling etc.
We zoeken naar veel vormen en manieren om boeiend onderwijs voor onze leerlingen te verzorgen. Door de duidelijke aanpak en herkenbare structuur is het mogelijk om met zo veel nationaliteiten een mooie en kleurrijke groep te vormen, waar een respectvolle mentaliteit en benadering aanwezig is. De opbrengsten die we samen hebben behaald zijn ook door de onderwijsinspectie erkend.

Het moge duidelijk zijn dat het niet altijd makkelijk is, zowel voor onze leerlingen als voor de mensen die er werken. De vele wisselingen en toekomstperspectieven van onze leerlingen maken het vaak zwaar en emotioneel beladen.
Ondanks dat blijft de motivatie en de energie hoogtij vieren. Iets wat onze leerlingen heel hard nodig hebben. Mensen om hen heen die zich willen inzetten om hen te laten integreren binnen de Nederlandse maatschappij, waarbij taal de sleutel is.